Ο ΜΩΑΜΕΘ

Ἀντίγραφο τοῦ ἀχτιναμέ, 1778

Σύμφωνα μὲ τὴν Σιναϊτικὴ παράδοση, ὁ Προφήτης τοῦ Ἰσλὰμ Μωάμεθ εἶχε ἐπισκεφθεῖ τὴν Μονῆ τοῦ Σινᾶ κατὰ τὴν διάρκεια τῶν ἐμπορικῶν του περιοδειῶν καὶ εἶχε γνωριστεῖ μὲ τοὺς Μοναχούς. Στὸ Κοράνι μνημονεύει τοὺς ἱεροὺς τόπους τοῦ Σινᾶ: «Ὅταν δεχθήκαμε τὴν συνθήκη σας καὶ ὑψώσαμε πάνω σας τὸ Ὄρος καὶ εἴπαμε: Πάρετε στὰ σοβαρὰ ὅ,τι σᾶς δώσαμε καὶ ἀκούσατε προσεκτικά» (2/93).

Κατὰ τὸ 2ο ἔτος τῆς Ἐγίρας (623 μ.Χ.), οἱ Σιναΐτες ἔσπευσαν καὶ ἔστειλαν μιὰ πρεσβεία στὴν Μεδίνα γιὰ νὰ ζητήσουν πολιτικὴ προστασία. Ἀνταποκρινόμενος ὁ Μωάμεθ στὸ αἴτημα αὐτὸ ἐξέδωσε μὲ ποινὴ ἀφορισμοῦ «ἰδιόγραφη ὑποχρέωση» / Διαθήκη (Ahdname), ἐπικυρωμένη μὲ τὸ ἀποτύπωμα τῆς ἴδιας τῆς παλάμης του. Μὲ αὐτὴν ζητᾶ ἀπὸ τοὺς Μουσουλμάνους νὰ ὑπερασπίζονται τοὺς Μοναχούς, νὰ τοὺς ἀφήνουν ἀπερίσπαστους στὰ θρησκευτικά τους καθήκοντα καὶ νὰ μὴν εἰσπράττουν ἀπὸ αὐτοὺς φόρους.

Ὅταν τὸ 1517 ὁ Σουλτᾶνος Σελὶμ ὁ Α΄ κατέλαβε τὴν Αἴγυπτο καὶ τὸ Σινᾶ, ἀνεγνώρισε καὶ ἀνανέωσε μὲν τὰ προνόμια τῆς Μονῆς, κράτησε ὅμως πρὸς φύλαξη στὸ βασιλικὸ θησαυροφυλάκιο, στὴν Κωνσταντινούπολη τὸ πρωτότυπο ἔγγραφο τοῦ Ἀχτιναμέ, καθὼς ἔφερε τὴν ἰδιόχειρη ἐπικύρωση τοῦ Μωάμεθ. Ἐπίσημα ἀντίγραφά του σώζονται σήμερα τόσο στὸ Σκευοφυλάκιο τῆς Μονῆς ὅσο καὶ σὲ Μετόχια της στὴν Ἑλλάδα.

Τὸ γεγονὸς τῆς εἰρηνικῆς συνυπάρξεως τοῦ Σιναϊτικοῦ μοναχισμοῦ καὶ τῶν μουσουλμάνων ἐπὶ 14 αἰῶνες τώρα, ἀποδεικνύει τὸν ἔμπρακτο σεβασμὸ τοῦ μουσουλμανικοῦ κόσμου πρὸς τὶς ἐντολὲς τοῦ Προφήτη του.

Τὸ κείμενο τοῦ ΑΧΤΙΝΑΜΕ

Ἐν ὀνόματι τοῦ ἐλεήμονος καὶ φιλευσπλάγχνου Θεοῦ, ἐξ οὗ ἡ ἀντίληψις.

Τὸ παρὸν εἶναι γράμμα τὸ ὁποῖον ἔγραψε ὁ Μωάμεθ, ὁ υἱὸς τοῦ Ἀμπντουλλάχ, ὁ Ἀπόστολος τοῦ Θεοῦ, πρὸς πάντας τοὺς ἀνθρώπους τῆς φυλῆς καὶ τῆς θρησκείας του, ὡς στερεὰ ὑποχρέωση ὑπὲρ τῆς φυλῆς τῶν Χριστιανῶν ὅπου καὶ ἂν εὑρίσκονται, στὴν Ἀνατολὴ ἢ στὴν Δύση, ἐγγὺς ἢ μακράν, ὁποιοιδήποτε καὶ ἂν εἶναι, ἢ ταπεινοί, ἔνδοξοι ἢ ἄσημοι. Τὸ Γράμμα τοῡτο ἔγραψεν ὡς Ἀχδναμέ, παραγγέλων οὕτως:

1. Ὅποιος ἐκ τῆς φυλῆς μου ἢ τῆς θρησκείας μου ἤθελε τυχὸν παραβῇ τὸν ὅρκο καὶ τὴν ὑπόσχεση ποὺ περιλαμβάνονται στὴν παρούσα συμφωνία, παραβαίνει τὴν ὑπόσχεση τοῦ Θεοῦ, περιφρονεῖ τὴν θρησκεία του (μὴ γένοιτο, Θεέ!) καὶ καθίσταται ἄξιος τοῦ ἀναθέματος, εἴτε βασιλεὺς εἶναι ὁ τοιοῦτος παραβάτης, εἴτε πτωχὸς καὶ γενικῶς ὁποιοσδήποτε τῶν Μουσουλμάνων.
2. Λοιπόν, ὅποτε κάποιος τῶν Μοναχῶν ἢ ἀσκητῶν προσφύγει γιὰ νὰ κατοικήσει σὲ ὄρος ἢ κορυφή, ἢ σπήλαιον, ἢ πεδιάδα, ἢ παραλία, ἢ ἄμμο, ἢ σὲ Μοναστήριον ἢ Ἐκκλησίαν, ἢ ἁπλῶς σὲ εὐκτήριο οἶκο, ἐγὼ θὰ εἶμαι ἐν τῷ μέσῳ αὐτῶν, προστάτης καὶ φύλακας αὐτῶν καὶ πάντων τῶν πραγμάτων τους, μὲ ὅλη τὴν ψυχή μου ἀμυνόμενος ὑπὲρ αὐτῶν, διότι εἶναι ὑποτελεῖς μου (ραγιᾶ) καὶ δικοί μου, καὶ ἐγὼ θέλω ἀποτρέψει ἀπ᾿ αὐτῶν τὴν βλάβη τοῦ θανάτου.
3. Διατάσσω καὶ ἀπαγορεύω νὰ ζητεῖται παρ᾿ αὐτῶν κεφαλικὸς φόρος (χαρὰτζ) ἢ ἄλλα νέα δοσίματα∙ βία καὶ δυναστεία κατ᾿ αὐτῶν δὲν ἐπιτρέπεται.
4. Οὐδεὶς δικαιοῦται νὰ ἐπιβάλει σ᾿ αὐτοὺς νὰ ἀλλάξουν Ἐπίσκοπο ἀπὸ τὴν ἐπισκοπή του ἢ Ἡγούμενο, οὔτε νὰ ἐκβάλει Μοναχὸ ἀπὸ τὴν Μονὴ του, οὔτε Ἀσκητὴ ἀπὸ τὸ κελλί του.
5. Οὐδεὶς νὰ παρακωλύει τοὺς περιοδεύοντες Μοναχοὺς ἀπὸ τὴν περιοδεία τους.
6. Οὐδὲν τῶν ὑπαρχόντων (ὑλικῶν) τῶν Ἐκκλησιῶν αὐτῶν, Μοναστηρίων ἢ κελλίων νὰ ἀφαιρεθεῖ ποτὲ πρὸς οἰκοδομὴν Μεσδζὲδ (μουσουλμανικοῦ εὐκτηρίου οἴκου) ἢ οἰκίας Μουσουλμάνου.
7. Ὅποιος ἤθελε πράξει κάτι ἀπὸ αὐτά, ὅσα ἀπαγόρευσα, θὰ εἶναι παραβάτης τοῦ ὁρισμοῦ τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς Διαθήκης (Ἀχδναμὲ) τοῦ Προφήτου αὐτοῦ.
8. Νὰ μὴ ἐπιβαρύνωνται διὰ φόρων οἱ Κληρικοί, Ἐπίσκοποι, Ἡγούμενοι καὶ Μοναχοὶ καὶ οἱ μαθηταὶ καὶ ὑποτακτικοὶ καὶ ὑπηρέτες, οἱ ἀφιερωμένοι στὴν θρησκεία τους, οὔτε νὰ ἐνοχλοῦνται ὅπου καὶ ἂν εὑρίσκωνται, στὴν ξηρὰ ἢ στὴν θάλασσα, κατ᾿ Ἀνατολὰς ἢ Δυσμάς, ἢ κατ᾿ Ἄρκτον ἢ Μεσημβρίαν. Ἐγὼ εἶμαι ὁ προστάτης καὶ φύλαξ τῆς ὑπάρξεως αὐτῶν ἀπὸ παντὸς ἀνιαροῦ, διότι πάντες οὗτοι καὶ πάντες οἱ περὶ αὐτοὺς εἶναι ὑποτελεῖς μου, καὶ πρέπει νὰ εἶναι ἀμέριμνοι κατὰ πάντα.
9. Νὰ μὴ ζητηθοῦν φόροι ἀπὸ ἐκείνους ποὺ ἀσκητεύουν ἐν ἡσυχίᾳ στὰ ὄρη, οὔτε κεφαλικὸς φόρος, οὔτε δέκατον ἀπὸ τὰ εἰσοδήματά τους, διότι ἐργάζονται μόνον πρὸς ἐπάρκειαν τῆς ζωῆς τους.
10. Ἐν καιρῷ σιτοδείας νὰ παρέχεται σ᾿ αὐτοὺς ἓν τέταρτον κιλοῦ ἀπὸ ἑκάστου ἀρδεπίου (μέτρου 100 περίπου ὀκάδων) πρὸς τροφήν των.
11. Οἱ κληρικοὶ νὰ μὴ καλῶνται στὴν στρατολογία σὲ περίπτωση πολέμου, οὔτε νὰ καταβάλλουν φόρο κεφαλικὸ ἐπὶ τούτῳ.
12. Ἀκόμη δὲ ἀπὸ τοὺς Χριστιανοὺς οἱ ἰθαγενεῖς, οἱ καταγινόμενοι σὲ ἐμπορίες καὶ κερδαίνοντες ἐξ αὐτῶν, νὰ μὴ καταβάλλουν κεφαλικὸ φόρο πλέον τῶν δώδεκα δραχμῶν.
13. Πλὴν τοῦ κεφαλικοῦ φόρου νὰ μὴ ὑποχρεοῦνται σὲ ἄλλη πληρωμή, κατὰ τὸ πρόσταγμα τοῦ Θεοῦ τοῦ λέγοντος: «Μὴ ἐνοχλῆτε τοὺς σεβομένους τὰ παρὰ τοῦ Θεοῦ πεμφθέντα βιβλία, ἀλλὰ μεταχειρίζεσθε αὐτοὺς κατὰ τὸν ἀγαθώτερον τρόπον, καὶ ἐμποδίζετε ὅποιον ἐνοχλεῖ αὐτούς». Ὅπου καὶ ἂν εὑρίσκωνται καὶ ὅπου ἂν μεταβαίνουν, πρέπει νὰ φυλάσσωνται ὑπὸ τὴν πτέρυγα τῆς χάριτος, καὶ κάθε κακὸν νὰ ἀποτρέπεται ἀπ᾿ αὐτῶν.
14. Ἐὰν γυνὴ χριστιανὴ ὑπανδρευθῇ Μουσουλμᾶνον, οὗτος ὀφείλει νὰ κάμνει τὸ θέλημά της, μὴ παραβιάζοντας ἢ ἐμποδίζοντάς της ἀπὸ τὴν Ἐκκλησίαν τῆς θρησκείας της, καὶ μὴ ἀποτρέποντάς της ἀπὸ τῆς προσευχῆς της.
15. Νὰ μὴν ἐμποδίζει κανεὶς τοὺς Χριστιανοὺς ἀπὸ τὴν ἀνακαίνιση τῶν Ἐκκλησιῶν τους, ἀλλὰ καὶ νὰ χορηγεῖται βοήθεια πρὸς τοῦτο.
16. Ὅποιος παραβεῖ τὶς ἐντολὲς αὐτὲς καὶ ἐνεργεῖ ἐναντίον τους γίνεται βεβαίως παραβάτης τῆς διαθήκης τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ Ἀποστόλου του, διότι τὸ Γράμμα τοῦτο δίδεται εἰς βοήθειαν τῶν Χριστιανῶν πρὸς ἐξάσκησιν τῆς θρησκείας τους καὶ ἐκπλήρωσιν τῆς χορηγημένης ὑποσχέσεως.
17. Οὐδεὶς ποτὲ νὰ σηκώσει χεῖρα ὁπλισμένη κατὰ Χριστιανῶν, μάλιστα δὲ οἱ Μουσουλμάνοι ὀφείλουν νὰ ἀμύνωνται ὑπὲρ αὐτῶν.
18. Ταῦτα διατάσσω διὰ τῆς Διαθήκης ταύτης (Ἀχδναμέ), οὐδεὶς δὲ πιστὸς νὰ τολμήσει νὰ πράξει τὸ ἀντίθετο, διότι θέλω νὰ τηρηθεῖ αὐτὴ ἐν ἰσχύι μέχρι συντελείας τοῦ κόσμου!

Μάρτυρες τῆς Διαθήκης ταύτης τὴν ὁποία ἔγραψε ὁ Μωάμεθ, ὁ υἱὸς Ἀμπντουλλὰχ (ᾧ δώη ὁ Θεὸς εὐλογίαν καὶ εὐχήν), πρὸς πάντας τοὺς Χριστιανούς, καὶ ἐκτελέσεως τῶν ὑπεσχημένων ὑπογράφονται,

Ἀλῆ μπὶν Ἂμπ οὐ Τάλεπ
Ὀμὰρ μπὶν Χαττὰπ
Ἄμπου Ντιλντὰρ μπὶν Ἐμποῦ Μπέκρ
Ἀμπᾶς μπὶν Ἀμπτοὺλ Ματαλέμπ
Ζιββὲρ μπὶν Ἀβρὰμ
Σαὴτ μπὶν Μαὰτ
Σαβὴτ μπὶν Νεφὶς
Ἀμπου-Χανιφὲ μπὶν Ἀβὶδ
Μοναδὲμ μπὶν Καρσῆ
Ἄμπντουλ Ἀζὶζ μπὶν Χασὰν
Ἀζὶβ μπὶν Γιασὶν
Ἀμπου-Μπέκερ μπὶν Ἐμποῦ - Καάφε
Ὀσμὰν μπὶν Γάφας
Ἀβδουλλὰχ μπὶν Μεσσοὺδ
Φαζὲρ μπὶν Ἀμπᾶς
Ταλαὰν μπὶν Ἀβδουλλὰχ
Σαὴτ μπὶν Ἀββὰτ
Ζέητ μπὶν Σαβὴτ
Χασμὲρ μπὶν Ἀβὴδ
Χάτηθ μπὶν Σαβὴτ
Ἀβδουλλὰχ μπὶν Ὀμὰρ.

Τὸ παρὸν ἔγραψεν ἰδιοχείρως ὁ Ἀλῆ μπὶν Ἂμπου Τάλεπ ἐν τῷ Μεσδζὲτ τοῦ Προφήτου, τῷ δευτέρῳ ἔτει τῆς Ἐγίρας, τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ τοῦ Μουχαρέμ, ὁ δὲ προφήτης (ᾧ εἴη εἰρήνη) ἐπέθηκε τὸν τύπον τῆς τιμίας αὐτοῦ χειρός.